Sarılık: Bilirubin denilen bir maddenin deri ve mukozalarda
birikmesi sonucu cildin ve gözlerin sarı
renkte görülmesidir. Bu tür sarılık mikroplara ilgili değildir ve bulaşıcı
değildir.
Kanda bilirubin düzeyi 5 mg/dl’yi geçerse sarılık görülür.
Yenidoğan bebekler 2/3 ü hayatlarının ilk günlerinde
sararır. Bu fizyolojik geçici bir durumdur.
Ancak bilirubin belli
bir değerin üzerine çıkarsa geri dönüşsüz sekellere neden olabilir.
Yenidoğan sarılığının
gidişatını belirlemek zordur. Bu nedenle sıkı takip edilmesi önem taşır.
Bebeklerin sarılığının
ne zaman zararlı olduğunu belirlemek
için bazı çizelgeler geliştirilmiştir. Bebeğin doğumu, kaç günlük olduğu, erken
ya da miadında doğup doğmadığı, annenin ve bebeğin kan grubu, ilk 24 saatte
sararıp sararmadığı önemlidir.
Bebeğin sarılığını önlemede en önemli etken, bebeğin sık sık
emzirilmesidir.
Bebek doğar doğmaz ilk 1 saat içinde , eğer bir tıbbi engel
yoksa emzirilmelidir.
Anneye anne sütü ile
beslenme ile ilgili destek ve danışmalık verilmelidir. Yenidoğan bebek ilk
günlerde günde 8-12 kez emzirilmelidir.
38. Haftadan önce doğan bebeklerde sarılık daha sık görülür.
Bebeklerin özellikle ilk haftalarda sarılık açısından iyi
takip edilmesi gerekir.
Taburcu olan bebekler ilk 72 saat içinde tekrar görülmelidir.
Sarılıktan şüphelenilen bebeklerde kanda bilirubin seviyesi
ölçülmelidir. Gözle takip yanıltıcıdır. Hangi değerlerin patolojik olduğu
bilirubin çizelgesinden doktor tarafından takip edilir.
Fizyolojik olmayan sarılık
için risk faktörleri nelerdir? :
* İlk 24 saatte sarılık olması aksi ispatlanana kadar
patolojiktir ve ileri inceleme gerektirir. Kanda ve gerekirse idrarda bazı
tahliller yapılmalıdır.
* Annenin Rh (-) ,
bebeğin Rh (+) olması, ya da annenin 0 kan grubu bebeğin 0 dışında A, B yada AB
olması anne – bebek arasında kan grubu uygunsuzluğu anlamına gelir ve yakından takibi gerektirir.
* Daha önceki bebekte sarılık olması
* Premature doğum
* Bebeğin beslenmesinin yetersiz olması ve normalden fazla
tartı kaybı olması
* Bebeğin zor doğum ve kafada sefal hematom denen şişlik ve
vücutta morarma
Bu bebekler sararmaya daha yakındır ve daha sıkı takibi gerektirir.
Sararan bebekte kanda bilirubin düzeyi, idrar tahlili,
idrarda reduktan madde, kanda bazı
enzimler ( G6PDHG) ve troid hormonları düzeyi bakılmalıdır.
Tedavi:
Sarılık , Fototerapi
denen özel bir ışıkla tedavi edilir. Daha ciddi durumlara İVİG denilen bir ilaç
verilebilir.
Bebeğe şekerli su ya
da başka bir besin vermek sarılığı önlemez.
Sarılığının geçmesi için bebeğe sarı renkli kıyafetler
giydirip , sarılığın geçmesini beklemek hiç bir işe yaramadığı gibi, çok değerli
zaman kaybına ve tedavinin gecikmesine neden olur.
Sarardığı düşünülen bebekler mutlaka doktor tarafından kontrol edilmelidir.
