Çocuklarda Görülen Yaz Hastalıkları

1. Kusma ve ishal

Kusma ve ishal özellikle ülkemizde sık görülen çocukluk çağı hastalıklarındandır. Bozulmuş veya mikroplarla bulaşmış olmuş gıdaların veya suların içilmesi ile olan besin zehirlenmeleri de sıklıkla kusma ile başlar ve ishalle devam eder.

 Besin zehirlenmeleri dışında olan ishal ve kusmaların en önemli nedeni virüslerle olan barsak enfeksiyonudur. Bazen özel bakterilerde bu hastalığa neden olabilirler. Hastalık genellikle bir hafta içinde kendiliğinden düzelir. Amipli ve basilli dizanteri gibi nedenlerle olan ishaller ise kendiliğinden düzelmezler, azalma gösterseler de etken yok edilmedikçe tekrarlarlar.

İshal ve kusmada en önemli konu çocuğun sıvı ihtiyacının karşılanmasıdır. Sıvı kaybı dışında hayati tehlike olmayacaktır. 

Hastalığın başlangıcından yani ilk kusmadan hemen sonra çocuğunuzu yemeğe zorlamadan şekerli ve tuzlu (ağızdan sıvı tozları) su hazırlayıp vermeye başlamanız uygun olacaktır. 

Bunun yanında ayran ve yoğurt, ıhlamur, elma suyu, bitki çayları da kaybedilen sıvının karşılanması için kullanılabilir.

Giardia denilen parazitle olan ishaller çok uzun sürebilir. Bu nedenle düzelmeyen ishallerde bu parazit aranmalıdır.

 İshalle birlikte sümüksü bir yapının bulunması, kan görülmesi kaka tetkikini gerektirir ve mutlaka amip aranmalıdır.

Çocuklar çok az bir sıvı kaybetseler bile halsizlik hissedeceklerdir. 

Çocuğunuzun sıvı ihtiyacı ağızdan alamaması halinde çok ciddi boyutlara ulaşabileceğinden az da olsa mutlaka sıvı verilmesi gerekir. Eğer ağızdan sıvı kaybı karşılanamıyorsa ve dehidratasyon denilen kalp hızının çok artması, nefesinin sıklaşması, derisinin sıvı kaybından dolayı gerginliğinin kaybolması, dilinin ve ağzının kuruması gibi bulgularla seyreden sıvı kaybı ortaya çıkıyorsa çocuğunuza hastaneye yatırılarak veya bir klinikte damardan sıvı verilmesi gerekebilir.

İshalde kaka kültürü alınmadan ve neden ortaya konmadan antibiyotik ve ishal durdurucu ilaçların verilmesi kesinlikle sakıncalıdır.

Bu yaklaşım çocuğunuzun ileride sık ishal olmasına veya bağırsak sisteminin düzensizleşmesine neden olacaktır.

2. İsilik

Özellikle yaz aylarında kaşıntılı ve kabarık birden döküntüsü ile karakterizedir. Ter bezlerinin tıkanıklığı sonucu oluşur. Çocuklarda daha sıktır. Ortam ne kadar nemliyse belirtiler o kadar ağırdır. Aslında kaşıntı veya mikrop kapması gibi sorunlara neden olmadı ise tedavisi bile gerekli değildir. Kaşıntı sonucu deride açılmalar olursa ikincil enfeksiyonlar olabilir.

 Önlemede pamuklu giysiler giyilmesi, sık banyo yapılması ve derinin mümkün olduğunca havalandırılmasıgereklidir. Ağır olgularda doktor tavsiyesine göre ilaçlar kullanılabilir

3. Göz iltihaplanmaları

Çocuğunuzun gözlerinin beyazında kırmızılık görüyorsanız, büyük olasılıkla bu "konjonktivit" denen göz iltihabıdır. Bu kırmızılık tahriş, alerjik reaksiyon ya da daha ciddi bir hastalık belirtisi olabilirse de neden çoğunlukla konjonktivitdir. 

Konjonktivitte gözlerde yanma, yaşarma veya akıntı da olabilir.

Gözlerde kırmızılık varsa çocuğunuzu bir doktora götürmelisiniz. 

Hiçbir zaman daha önce açılmış ya da başkasının daha önce kullandığı göz ilaçlarını çocuğunuzda kullanmayınız.

Konjonktivite genellikle virüsler, bazen de bakteriler neden olur. Tedavisinde antibiyotik ilaçlı göz damlaları kullanılmalıdır. Tedaviye yanıt alana kadar çocuğunuzun gözleriyle doğrudan temas etmeyin.

Bulaşıcılığı yüksek olan bir enfeksiyon olduğundan ellerin çok dikkatli yıkanması gerekmektedir.

İyileşene kadar çocuğunuzu kreş ya da okula göndermeyiniz.

4. İdrar yolları enfeksiyonları

İdrar yolları enfeksiyonları küçük çocuklarda özellikle kızlarda oldukça sıktır. 

Genellikle bakterilerle oluşur. Enfeksiyonun tutulum yerine göre değişik isim alır. En sık enfeksiyon olan bölge idrar kesesidir ve iltihabına sistit denir. 

Genellikle bakterilerin idrar kesesine gaita yoluyla bulaşmalarıyla oluşur. Kızlarda çok daha fazladır, nedeni üretra denen idrar kesesinden sonraki tüpün kızlarda daha kısa oluşudur.

 Sistitin belirtileri alt karın ağrısı, hassasiyet, idrar yapılırken, sancı, sık idrar çıkma, kanlı idrar ve ateştir.

 Piyelonefrit böbreklerin enfeksiyonuna denir ve daha yaygın karın ağrısı ve yüksek ateşle seyreder. İdrar yollan enfeksiyonları en kısa zamanda antibiyotik tedavisi gerektirdiğinden yukarıdaki yakınmalar olan çocuklarda idrar tahlili ve kültürü yapılmalıdır. Enfeksiyonun şiddetine ve tutulum yerine göre ek testler (ultrason)gerekebileceğinden böbrek hastalıkları uzmanına danışmak gerekebilir.

Uzm. Dr. Erdem Uzunoğlu