Çocuklarda Besin Allerjileri

Besin alerjisi ; normalde sorun olmayan bazı besinlere  karşı vücutta aşırı tepki görülmesi durumudur.

Çocuklarda besin alerjisi genelde ilk 3 yaşta görülür.

Besin allerjisi olan çocukların  yanaklarında pütürlü döküntüler ve ciltte kuruluk gibi bulgular vardır.  

En sık görülen  besin alerjisi inek sütüne karşıdır, daha sonra yumurta alerjisi görülür. Buğday unu, fındık, fıstık,  balık ve diğer  deniz ürünleri de en sık alerji yapan besin maddeleridir. Bu 5 gıda türü tüm besin allerjilerinin %  90’ını oluşturur. Besin allerjisi , genelde maruz kalınan besinin ikinci kez vücuda alınması ile meydan gelir.İlk alımdan sonra vücutta bu besin maddesine karşı meydana gelen antikorlar alerjiye sebep olan etkendir..

Besin alerjisi en sık çocuklarda atopik dermatit ( egzema) ile karşımıza çıkar. Besin allerjisi olan çocukta sıklıkla mide barsak tutulumu görülür, ilk bir yaşta fışkırır tarzda kusma ve ishal görülebilir. Bu kusmalar;  alerji yapan besinin diyetten çıkarılmasıyla sona erer, ancak besin yeniden verildiğinde  tekrar başlar.

Daha az görülmekle beraber besin alerjisine bağlı ürtiker ( kurdeşen ) denilen ciltten kabarık, kaşıntılı bir döküntü gelişebilir. Bu alerjik döküntü bazı hastalarda anjioödem adı verilen yaygın vücut şişmesine dönüşebilir.

Besin alerjisine bağlı en ciddi ve en korkulan tepki anafilaksidir.  Anafilaksi ciltte ürtiker,  tansiyon düşmesi, nefes alıp vermede zorlanma ve en son kalp durmasına kadar giden  belirtilerin görüldüğü bir durumdur, hayatı tehdit eden ciddi bir tepkidir ve acilen müdahaleyi  gerektirir..

Besin allerjilerinin % 90 sebebi inek sütü, yumurta, balık ve deniz ürünleri, buğday unu ve benzeri tahıllar ile fındık fıstık ceviz gibi kuruyemişlere karşı gelişir.

Bu gıdalara alerji olup olmadığı kandan yapılan bir testle görülebilir. Ancak bu testlerle her zaman alerji tespit edilemiyebilir.

Şüpheli durumda ciltten bir testle alerjik duruma bakılabilir. Bu teste alerji prick testi (delme-delme) deri testi denir. Bazen de bütün testler negatif çıkabilir ancak çocukta o besini verdiğimizde anormal tepki olabilir. Bu gibi durumlarda  annenin gözlemi önemlidir.

Çocuklarda alerjiye neden olan gıdalardan fıstık gibi kuruyemişlere ve balığa olan allerjiler, diğer besin allerjilerine göre daha kalıcıdır, erişkin döneminde de devam edebilir. İnek sütü, yumurta gibi besinlere olan alerjiler üç yaşına doğru düzelmeye başlar.

Hangi besine karşı alerji geliştiği tespit edildiyse, o besin diyetten  çıkarılır. Dışardan  alınacak besinlerin içerikleri tüketilmeden  önce kontrol edilmeli ve mutlak sürette o besinden uzak durulmalıdır. Besin alerjisi tedavisinde: alerji hafif ise  allerji şurupları ile tedavi yeterlidir.

Ciddi allerjik tepki beklenen durumlarda anaflaksi gibi, çocuğun yanında epinefrin enjektörü taşınmalıdır. Ciddi alerjik tepki beklenen çocukların alerji uzmanı takibinde olması gerekir.